نوآوری و ابداع در نظام های آموزشی سابقه ی طولانی دارد همراه با تحولات گوناگون در هر جامعه ای رهبران جوامع به فکر تحول درنظام تعلیم وتربیت می افتند که خود باید عامل تحول نیز باشد.
از جمله تحولات جدی عصر حاضر که موجب تغییرات بنیادی در اجتماعات بشری شده ،فناوری اطلاعات است.
فناوری اطلاعات اغلب مسئولان نظام های آموزشی را برآن داشته تا خود را بااین تحول عظیم همگام کنند.آمادگی معلمان عامل مهمی برای ورود فناوری اطلاعات به مدارس است . تجربه ی کشورهای جهان نشان می دهد که نوآوری آموزشی و ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش بدون همراهی و پذیرش معلمان میسر نیست. در واقع کانون هرتحول و اصلاحی را باید در جامعه ی معلمان جستجو کرد.
باید در نظام تربیت معلم از آغاز بر همراه کردن معلمان با فرآیند کاربرد فناوری اطلاعات در کلاس و مدرسه تأکید نهاد.
اصول مهم در توسعه ی فناوری اطلاعات در تربیت معلمان بر 3 اصل استوار است :
1- معلمان باید درباره ی گستره ی وسیعی ازکاربرد رایانه در کلاس و فضای آموزشی مطالبی بیاموزند.
2- فناوری اطلاعات را باید در موقعیت های آموزشی و درسی ارائه کرد و معلمان عملا نحوه ی استفاده از فناوری اطلاعات را در کلاس درس ببینند و بیاموزند.
3- فناوری اطلاعات نباید در فضای سنتی آموزش محدود شود.فناوری را می توان هم برای پشتیبانی از اشکال سنتی فراگیری و هم به منظور تحول آن به کار برد.
اما برخی دبیران بعد از آموزش باز هم رغبتی به استفاده از فناوری و تغییر روش تدریس خود نشان نمی دهند و روش های رایج را کارآمدتر و آسانتر می دانند.دلایل این بی رغبتی :
1-کمبود امکانات کمک آموزشی مثل رایانه
2-نا آشنایی دانش آموزان با رایانه
3-کم بودن ساعات کلاسی
4-بی دقتی دانش آموزان در کارگاه
5- ناهماهنگی شیوه های ارزشیابی از کتاب ها با این روش تدریس
راهکارهای پیشنهادی برای ورود صحیح فناوری به آموزش:
1- ایجاد فضاهای برابر آموزشی
لازمه ی ورود فناوری به کلاس های درس فراهم کردن امکانات لازم در مدارس می باشد.
همان طور که همه ی ما میدانیم در مدارس دولتی به خصوص در مقاطع ابتدایی و راهنمایی به دلیل کمبود تخصیص هزینه توسط آموزش و پرورش برای تهیه ی رایانه،با کمبود این فناوری رو به رو هستیم زیرا نظام آموزشی ما هنوز جای خالی چنین امکاناتی را برای ارتقای سطح تعلیم و تربیت در این پایه ها حس نکرده است و این در حالی است که حتی با وجود ارائه ی درس مبانی علم رایانه در پایه ی سوم متوسطه در رشته ی ریاضی ،بسیاری از مدارس از وجود حتی یک رایانه بی بهره اند.
برای تقلیل اثر کمبود چنین مشکلی و هم چنین استفاده ی بهینه از بودجه و امکانات موجود بهتر
است مسئولین آموزش و پرورش برای هر منطقه متناسب با جمعیت دانش آموزی تحت پوشش،مراکز فناوری اطلاعات دایر کنند و با یک برنامه ریزی مناسب امکان استفاده ی تمامی دانش آموزان را به صورت رایگان فراهم آورند.
هم چنین برای صرفه جویی در وقت به دلیل کم بودن ساعات استفاده از رایانه و اینترنت مسئولان این مراکز می توانند برنامه های آموزشی و سایت های مناسب با آموزش هر مقطع را از قبل در اختیار معلمان قرار دهند.
2- آموزش معلمان
ارائه ی واحدهای درسی به معلمان در زمینه ی سخت افزار و نرم افزار در آموزش ضمن خدمت یا مراکز تربیت معلم باید به گونه ای طراحی شود که به استفاده از این آموخته ها در کلاس درس منتهی شود. در این دوره ی آموزشی ،معلمان باید در مقام فراگیرنده ، نوعی الگوی پیشرفته ی آموزش و یادگیری و تلفیق فناوری اطلاعات در فرایند تدریس را تجربه کنند.
3- کاربرد صحیح فناوری اطلاعات برای ارتقای سطح آموزشی و درک دانش آموزان :
امروزه برنامه های کمک آموزشی بسیار زیادی در بازار به شکل های مختلف وجود دارد به گونه ای که ما به عنوان یک معلم نمی توانیم از بین این همه تنوع،بهترین را انتخاب کنیم با این وجود مشاهده می کنیم که هیچ کدام از این برنامه ها نتوانسته در بیشتر مواقع بر کیفیت یادگیری دانش آموزان تاثیر به سزایی بگذارد هم چنین وقتی صحبت استفاده از فناوری در آموزش به میان می آید همه تنها به استفاده از رایانه برای ارائه ی مطالب توسط نرم افزار پاورپوینت بسنده می کنند درحالی که این روش تاکنون فقط توانسته است شیوه ی سنتی سخنرانی معلمان را جذاب تر کند و هیچ تغییری در کیفیت یادگیری و ارتقاء سطح علمی و نمرات دانش آموزان و حتی آموزش آنان ایجاد نکرده است.استفاده از اینترنت یکی از بهترین شیوه ها برای علاقه مند کردن دانش آموزان و به روز کردن اطلاعات آنان در زمینه ی دروس مختلف است.هم چنین معلمان می توانند برای بالا بردن سطح آموزشی خود اقدام به ایجاد وبلاگ هایی در مورد دروس تدریسی خود و حتی قرار دادن نمونه سوالات امتحانی در آن نمایند و از دانش آموزان بخواهند با مراجعه به این وبلاگ ها نظرات و پیشنهادها و مطالب جدیدی را که به دست می آورند برای اطلاع سایر دوستان خود در وبلاگ قرار دهند. این روش باعث می شود که بین معلم و دانش آموزان تعامل برقرار شود و انگیزه ای برای رقابت بین دانش آموزان ایجاد شود.
یکی دیگر ازموارد استفاده از فناوری،استفاده های آموزشی از تلفن همراه است مثل : استفاده ی ساده تر از منابع اینترنتی،ضبط کلاس های درس معلمان و گوش کردن مجدد درس،حل مسائل و تمرینات ریاضی،استفاده از امکانات آن برای دانش آموزان مبتلا به نقص شنوایی،فیلم برداری در آزمایشگاه و.....اما در به کارگیری این فناوری در مدارس باید به نکات زیر که بسیار حائز اهمیت است توجه شود:
1- استفاده ی غیر قانونی از تلفن همراه در جلسات امتحانی و ارسال سوالات به خارج از جلسه و دریافت جواب و ذخیره ی اطلاعات درسی و استفاده از آن در پاسخگویی به سوالات
2- استفاده ی افراطی ونابه جا از آن که ایجاد مزاحمت در کلاس برای معلم و دانش آموزان می کند
3- استفاده ی غیر اخلاقی از آن به صورت تبادل پیام ها و عکس های غیر اخلاقی بین دانش آموزان
بیش از هر چیز این وظیفه ی مسئولین آموزش و پرورش و مدیران مدرسه است که در زمینه ی استفاده از تلفن همراه ،قواعد روشنی را تصویب و در اختیار دانش آموزان قرار دهند و بر اجرای این قوانین اصرار ورزند و همچنین هماهمنگی با والدین و برگزاری جلسات در این خصوص اهمیت بسیار زیادی دارد:
1- خرید تلفن همراه در دوره ی دبیرستان و سال های بالاتر
2- استفاده از دستگاه های ساده تر که امکانات کمتری دارد.
3- استفاده ی کمتر خود والدین از دستگاه تلفن همراه در حضور فرزندان
4- آگاه سازی فرزندان هنگام برخورد با پیام های دردسر ساز و نحوه ی برخورد با این قسم پیام ها
5-دقت در هزینه های تلفن همراه فرزندان و تامین بخشی از این هزینه ها توسط پول تو جیبی خود آن ها
6- تاکید و تکرار قوانین مدرسه توسط والدین برای دانش آموزان